Karel Kryl 1944 - 1994

12 kwietnia obchodziliśmy 65 rocznicę urodzin Karela Kryla, wielkiego czeskiego barda. Mały wielki człowiek (159 cm wzrostu) urodził się w 1944 roku w Kroměřížu. Swoją pierwszą gitarę otrzymał w 1959 roku i tak zaczęła się jego muzyczna przygoda. W 1969 roku ukazała się pierwsza płyta Kryla - Bratříčku, zavírej vrátka. Tytułowy utwór był reakcją na wejście wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji. Płyta przeszła do historii czeskiej muzyki, a nieznajomość jej równa się w Czechach analfabetyzmowi.W 1969 roku wyjechał z Czechosłowacji. Udał się na festiwal piosenki do Waldeck, gdzie miał zostać na 2-3 dni. Wrócił po 20 latach.
Na emigracji Kryl nawiązał współpracę z Radiem Wolna Europa. W 1989 roku, 3 listopada, Karel Kryl wystąpił we Wrocławiu. Na koncert przybyło tysiące Czechów. To było pierwsze spotkanie Kryla z czeską publicznością od przeszło 20. lat. W Czechach pojawił się prawie cztery tygodnie później. Przyleciał wtedy do Pragi na pogrzeb matki.
W grudniu Karel Kryl w towarzystwie Karela Gotta, na balkonie praskiego budynku wydawnictwa Melantrich odśpiewał hymn. Dla jednych był to wielki gest jedności narodu, dla innych polityczna pomyłka. Do tych ostatnich należał sam Kryl i już do końca życia miał za złe Vaclavovi Havlovi, że go do tego występu namówił.
Kryl niesamowicie przeżył rozpad Czechosłowacji. Dorastał na Morawach, gdzie Czesi i Słowacy zawsze ze sobą żyli. I właśnie na Słowacji, najdłużej Kryl cieszył się popularnością. Podczas gdy w Czechach na jego koncerty przychodziło coraz mniej ludzi, na Słowacji bilety były wciąż wyprzedawane.

Planował obchody swoich 50. urodzin w Czechach, ale do takowych za jego życia już nie doszło. 2 marca 1994 po wypiciu lampki wina, wracał z małżonką z codziennej przechadzki ulicami Monachium. Nagle poczuł ból w klatce piersiowej. Krylom udało się jeszcze wrócić do domu, gdzie Karel stracił przytomność i już jej nie odzyskał. Przewieziony na pogotowie, rankiem 3 marca 1994 roku zmarł. Jako przyczynę śmierci podano zawał.

Kryl pozostawił po sobie wiele płyt i ogromną wspaniałą twórczość, którą inspirowali się i inspirują kolejni twórcy. Dla Waszych uszu przygotowałem kilka takich Krylowych pieśni, nie tylko w oryginalnym wykonaniu.


Z albumu Bratříčku, zavírej vrátka (1969):

Karel Kryl - Bratříčku, zavírej vrátka.mp3

Karel Kryl - Veličenstvo kat.mp3


Z albumu Maškary (1970):

Karel Kryl - Lásko.mp3


Z albumu Plaváček (1983):

Karel Kryl - Lilie.mp3


Z albumu Tekuté písky (1990):

Karel Kryl - Ukolébavka.mp3


Jaromir Nohavica, Pisne Karla Kryla, Zive 12.04.2004:

Jaromir Nohavica - Jeřabiny.mp3

Jaromir Nohavica - Kateřina.mp3


Daniel Landa, Večer s písní Karla Kryla za Český národ (2004):

Daniel Landa - Morituri te salutant.mp3

Daniel Landa - Žalm 71.mp3

Zdjęcia pochodzą ze strony http://www.karelkryl.cz